De Zuiderzee deel 4 – Muiderberg, rechthuis, tram en brink

De weg langs de Joodse begraafplaats, die naar het Rechthuis en de Brink van Muiderberg voert, heet de 'googweg'. Dat heeft niets te maken met een synagoge, die je hier misschien zou vermoeden. De weg is genoemd naar het riviertje de Goog, dat hier vroeger naar de Vecht stroomde.

Langs deze route kwam je vroeger het dorp binnen. Een van de eerste huizen die je zag was een herberg, die in de 18e eeuw ook dienst deed als rechthuis. Toen in 1881 de tramlijn van Amsterdam naar Muiderberg gereed kwam werd dit het station. Er werd een lage vleugel aangebouwd met een houten galerij.

Nu kun je er onder de bomen op het terras zitten en het speciaal vervaardigde gebak bij de koffie bestellen. Op een sokkel voor het pand staat een miniatuur van de tram die hier zoveel toeristen uit de hoofdstad afleverde.

Het is maar een kleine wandeling naar de Zuiderzeekust. Eerst kom je langs de Brink met muziektent en statige villa's. Dan passeer je de Lutherse begraafplaats, aan de badlaan, nu in gebruik als algemene begraafplaats.

Oorspronkelijk was dit de plaats waar de familie Kanth *) in de 18e eeuw zijn overledenen begroef. De grond werd in 1790 door Tobias Kanth, meester zadelmaker uit de Reguliersbreestraat te Amsterdam, aangekocht en in 1792 kreeg hij van de schout en schepenen toestemming om er een begraafplaats in te richten.

In de eerste helft van de 19e eeuw kopen veel Lutherse families hier een graf. In 1880 word een eenvoudig ontvangstgebouw bij de ingang opgetrokken. Vandaar voert een lindenlaantje naar de oudste graven. Het opvallendst is het praalgraf voor F.F. Groen van Waarder (1882), met twee enorme stenen honden. Er omheen een aantal oude grafkelders, maar ook veel moderne graven.

Gerard en ik zijn ondertussen wel toe aan iets luchtigers en wandelen verder naar de kust. Er is een voetpad langs het water, dat aan de linkerkant richting kerk gaat. Recht voor ons is een jachthaventje met een restaurant.

We slaan rechtsaf waar een rijtje knusse, ouderwetse huisjes uitkijkt op het water en de tuin rond de imposante villa Flevorama. Dit witte pand, met zijn fraaie daklijst en dakkapellen, werd in 1885 gebouwd voor W.F.K. Roemer, directeur van het Amsterdamse paleis van Volksvlijt. Het uitzicht zal er prachtig zijn. Zelfs nu de Zuiderzee is ingedijkt en er aan de horizon nieuw land is drooggelegd.

Wat verderop nog een restaurantje, maar zo toeristisch als het in de 19e eeuw geweest moet zijn is het hier toch niet meer. De weg buigt van de kust af een nieuwbouwwijkje in. We zoeken het vervolg van onze route, richting Naarden.

*) Info van www.dodenakkers.nl , Monumenten in Nederland noemt de familie Kool als stichters.

Van ons bezoek aan Muiderberg is ook een kort YouTube-filmpje gemaakt:

---

Dit verhaal is geschreven in 2010 en is eerder verschenen in de Artishock Berichten, het maandblad van Vereniging Artishock in Soest. Het kan zijn dat inmiddels de situatie ter plaatse gewijzigd is.

Tekening: Gerard Kuit

Foto's: De Stripman

Bronnen: Jac.P.Thijsse – Langs de Zuiderzee 1915; Monumenten in Nederland - Noord-Holland 2006 ; Google maps en Wikipedia.

Zie op Wikipedia:  Muiderberg 


Een zeer informatieve website over begraafplaatsen in ons land is www.dodenakkers.nl 

Op Google Maps: Muiderberg, Joodse begraafplaats en rechthuis