Ilpendam is maar een klein eindje van
Watergang verwijderd. Het dorp ligt ingeklemd tussen het
Noordhollandschkanaal en de Purmerringvaart. Als we van de
provinciale weg langs het kanaal komen, rijden we eerst voorbij een
waterpartij, van boven gezien lijkt het een grote boemerang, die
vroeger een haven was.
Het dorp is ontstaan op de plek waar in
de 12e eeuw een dam gelegd werd in het riviertje de Dorre Ilp, vlak
bij de plek waar dat uitstroomde in de Purmer. Die was toen
natuurlijk nog een meer, de droogmakerij begon pas 500 jaar later.
We rijden over de met bomen omzoomde
dorpsstraat het dorp in, met links het water van de haven, rechts
stolpboerderijen en nog meer water. We stoppen even bij de Katholieke
kerk, die niet enorm oud is, 19e eeuw, met eraan vastgebouwd een
flinke pastorie.
Terwijl ik mijn camera sta scherp te
stellen, ik probeer wat afstand van de kerk te nemen door een stukje
een oprit in te lopen, begint er achter me ineens een hond te
blaffen. Mooi beest een soort husky en hij staat achter een hek, dus
ik hoef niet bang te zijn voor mijn broekspijpen. Maar het duurt wel
even voor mijn hartslag weer gedaald is en mijn handen niet meer
trillen en ik de kerk scherp in beeld kan krijgen.
Rechts naast de kerk staat een houten
huis, met een bakstenen gevel. Helemaal in de nok is een gevelsteen
met een gans die iets in zijn poot houdt. Daaronder de intrigerende
tekst 'Bierschip'. Het enige dat ik erover kan vinden is dat het een
rijksmonument is, uit de 19e eeuw stamt en dat die nok met gevelsteen
een 'houten aedicula met pilasters en fronton' genoemd wordt. Het
huis is, met het oog op overstromingen, gebouwd op een hoge plint.
We rijden verder, over de sfeervolle,
maar op zondagochtend doodstille, dorpsstraat. Sommige huizen zijn er
oud, soms met een houten gevel, andere zijn nieuw, een enkeling zelfs
heel modern. We passeren het dorpshuis, dat halverwege de vorige eeuw
lijkt te zijn opgetrokken, voor we weer even stilhouden, nu bij de
Hervormde kerk.
De toren ziet er niet erg oud uit, die
dateert uit de 19e eeuw, maar de kerk zelf is 17e eeuws en is de
vervanger van een middeleeuws exemplaar, dat in 1640 afbrandde. Ik ga
op de parkeerplaats, naast de kerk, even zitten, op een ronde bank,
die om een fantasievol gesnoeide wilgenboom heen staat. Gerard loopt
ondertussen wat rond en maakt foto's.
De bloesembomen, die tussen de kerk en
de parkeerplaats zijn geplant, staan vol roze en witte bloemetjes. Er
vliegt een buizerd, heel langzaam, tegen de wind in, over de
torenspits. Langs de stoeprand ligt een eenzame, verloren,
handschoen. Nog even en ik word poëtisch.
Voor we weer in de auto stappen valt
ons oog op een modern gebouw, de vormgeving heeft iets van een
Griekse tempel, maar dan van baksteen en hout, met horizontale
lamellen aan de buitenkant voor de ramen. Boven de ingang hangt een
bord: 'Bromet Filmschool Welkom Filmmakers'. Is dat van Frans Bromet
?
Later lees ik bij Wikipedia dat Frans
inderdaad in Ilpendam woont. In het lijstje van bekende inwoners en
mensen die er geboren zijn valt me verder alleen de naam van Annette
Gerritsen op, de schaatster.
Wij rijden ondertussen, over een
kaarsrechte weg, de Purmer in, op weg naar Purmerend.
Tekening: Gerard Kuit
Foto's: Jan de Stripman
Foto's: Jan de Stripman
Bronnen: Monumenten In Nederland - Noord-Holland 2006; Jac.P.Thijsse –
Langs de Zuiderzee 1915; Google maps; Wikipedia en andere websites
