'Hattem, het oude kleine stadje aan den
Veluwerand met zijn schilderachtige poorten en merkwaardig geplaveide
straatjes,' schrijft Jac.P.Thijsse in zijn boek over de IJssel.
Het pand der liefde |
Maar als ik Hattem nog eens opzoek, op
Google Maps, valt me ineens op dat het stadje helemaal niet aan de
IJssel ligt. Toen Gerard en ik er naar toe reden zagen we links water
– ik dacht de rivier – en rechts het stadje. Maar tussen de
IJssel en Hattem ligt nu een flinke strook land, het water dat ik zag
is een gegraven kanaal, dat een stukje verderop 'de Veluwse Wetering'
heet. Je komt ook nog voorbij een jachthaven, als je vanuit het
stadje naar de rivier zou willen lopen, of rijden.
Hattem stadhuis |
Dat moet ooit anders zijn geweest, maar
misschien is dat al lang geleden. In 1401 schonk Hertog Willem van
Gelre de Hoenwaard aan de bewoners van Hattem, om er hun vee op te
laten grazen. Dat gebied, van oorsprong uitgestrekte uiterwaarden,
ligt ten oosten van de de stad, met daarachter de rivier. Het bleef
tot halverwege de 20ste eeuw gemeenschappelijke grond en het was
verboden er te bouwen. Het is nu nog steeds een open gebied, waar
Staatsbosbeheer gedeelten van beheert.
Ondertussen wandelden Gerard in ik over
de 'merkwaardig geplaveide straatjes' van de binnenstad. Eerst een
prettig winkelstraatje door, met aan het eind het rood-wit gestreepte
stadhuis, annex waaggebouw, op het hoekje van de markt. Het huidige
uiterlijk dankt dat aan een ingrijpende verbouwing, aan het begin van
de 17e eeuw. Daarvoor was het pand in gebruik als Heilige Geest
Gasthuis.
De kerk waar, terwijl wij passeren,
vrome Hattemers zich naartoe spoeden voor de zondagsochtenddienst,
heeft een romaanse toren uit de 13e eeuw. Voor het overige dateert
het gotische gebouw uit de 15e eeuw, of later.
Op het plein verder erg veel
terrasstoelen en -tafels. Op andere dagen – en bij goed weer – is
het er vast erg gezellig.
We krijgen het al behoorlijk koud en
lopen dus nog maar een klein stukje verder, een straatje in dat de
Adelaarshoek heet. Aan het eind daarvan stond ooit het kasteel de
'Dikke Tinne'.
We stoppen even bij een schilderachtig
pand, dat de aandacht trekt door zijn 'rijke maniëristische
voorgevel met boven de ingang een bakstenen arkel op geprofileerde
consoles', zoals het in 'Monumenten van Nederland' beschreven staat.
Volgens het ANWB-bord op de gevel heet
het 'Het Pand Der Liefde'. Je zou zeggen dat het dan misschien ooit
een huis van lichte zeden is geweest, maar dat is volgens dat
plakkaat niet het geval. Het is in 1676 '...als patriciërswoning
gebouwd en heeft nooit een andere functie dan woonhuis gehad.' Hattem
heeft dus ook z'n raadsels...
NB: Dit verhaal is geschreven in 2015, voor het verenigingsblad van Artishock in Soest. De situatie ter plaatse kan inmiddels veranderd zijn.
Tekeningen: Gerard Kuit
Bronnen: Jac.P.Thijsse – Langs de Zuiderzee 1915; Monumenten
in Nederland - Gelderland 2000; Google maps, Wikipedia en andere websites.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten