 |
| Kerk van Eemnes-Binnen |
Op een grillige april-morgen rijden
Gerard en ik de Wakkerendijk op. Nog geen 10 minuten van huis
parkeren we de auto bij het kerkje van Eemnes–Binnen. Dat ligt heel
schilderachtig op een terpje dat uitsteekt in de polder. Zo te zien
wordt het niet meer gebruikt, behalve dan het grindveld er omheen,
als hondenuitlaatplaats.
Officieel heet dit kerkje de
Pieterskerk, maar in de volksmond staat het bekend als 'het dikke
torentje'. Boven de deur, onderaan de toren, is een groot raam met
bovenaan de spitsboog een sluitsteen met het gemeentewapen. Op het
eerste gezicht lijken er drie ridders op te staan, maar het gaat om 3
bisschoppen. Dit om het verbond met de bisschop van Utrecht te eren.
 |
| Kerk van Eemnes-Buiten |
 |
| Sluitsteen met gemeentewapen |
De dijk, het oude kerkje, de
monumentale boerderijen, het ziet er allemaal uit alsof het er al
eeuwen, onveranderd ligt. Maar Thijsse en Craandijk, de wandelaars
van honderd jaar geleden, zouden vreemd opkijken van de hudige
aanblik. In hun tijd liep de weg niet over de dijk, maar er achter,
dus links als je van Baarn komt.
Om het voor de boeren makkelijker te
maken, om hun koeien naar de polder te brengen, waren er doorgangen
in de dijk, de zogenaamde mennegaten. Craandijk omschrijft het zo:
'...talrijk
zijn de breede insnijdingen, in den dijk gemaakt, om toegang tot de
weiden en akkers te geven. De zijden dier doorgangen zijn met hout
beschoten, en als het water dreigt, worden zij met de vloedplank
gesloten.' De huidige asfaltweg is pas in de 20ste eeuw aangelegd.
 |
| St Nicolaaskerk |
Onze volgende stop is bij de st.
Nicolaaskerk. Er is hier, tussen de twee hervormde kerken aan de
Wakkerendijk, een cluster van Rooms-katholieke bouwwerken. Een
pastorie, een klooster, een school en een kerk. Het dateert allemaal
uit de 19e en begin 20ste eeuw, toen de katholieken het in ons land
weer wat makkelijker kregen.
Een klein stukje verder ligt de kerk
van Eemnes-Buiten, een eindje van de dijk af, aan het eind van een
straatje met oude huisjes. We wandelen er even rond, om wat foto's te
maken, maar haasten ons terug naar de auto als er een regenbui
losbarst.
Dit is het oudste deel van het dorp, de
kerk is in de 15e eeuw gebouwd, de toren aan het begin van de 16e
eeuw. De boerderijen dateren van de 17e eeuw en later.
'In het midden der 14de eeuw ontving de plaats, van bisschop Jan van Arkel, stedelijke regten', schrijft Craandijk, 'maar muren en poorten heeft zij nooit bezeten. Haar groote lengte bij zeer geringe breedte maakte den aanleg van wallen nagenoeg ondoenlijk, en de lage, gebroken landen, waarvan zij omringd was, gaven haar een geduchte natuurlijke sterkte.'
We rijden verder de dijk af, langs het
gemeentehuis. Dat is een aardig, maar niet echt indrukwekkend gebouw
uit 1880. Er is momenteel een horecagelegenheid in gevestigd.
Eemnes heeft lange tijd een haventje gehad, aan de Wakkerendijk, tegenover het Gemeentehuis. Het is in de 16e eeuw aangelegd, nadat de Eemnesservaart gegraven was, die het dorp met de Eem verbindt. Het café tegenover het Gemeentehuis heet nog steeds 'Schippers welvaren'. Het haventje is, in de jaren '30 van de vorige eeuw, gedempt. Op de website van de Historische Kring Eemnes is een maquette te zien.
De doorgaande weg buigt hier naar
links, van de dijk af, naar het moderne centrum van het dorp. Wij
rijden rechtdoor. We willen de hele dijk afrijden en zo dicht
mogelijk bij de Zuiderzee zien te komen.
NB: Dit verhaal is geschreven in 2012, voor het verenigingsblad van de Artishock in Soest. De situatie ter plaatse kan inmiddels veranderd zijn.
Tekening: Gerard Kuit , foto's Jan de Stripman
Bronnen: Jacobus Craandijk – Wandelingen door Nederland 1879; Prof. J.A. De Rijk e.a. – Wandelingen door Gooi- en Eemland 1905; Jac.P.Thijsse – Langs de Zuiderzee 1915; Monumenten
in Nederland - Noord-Holland 2006 ; Google maps en
Wikipedia.
Artikel op Nu.nl Eemnes best bereikbare plaats van Nederland
Website Nederland van boven
Mooi oude foto's en veel historische wetenswaardigheden op de website van de Historische Kring Eemnes
Zoals de maquette van de haven
Zoals de maquette van de haven
Geen opmerkingen:
Een reactie posten