vrijdag 1 juli 2011

De Vecht 26 – Het fort bij Hinderdam

Echte ontdekkingsreizigers leggen hun hele hebben en houwen in de waagschaal, als het om nieuwe ontdekkingen gaat. Ze trotseren wilde beesten, woeste inboorlingen en gaan over ongebaande paden. Ze zwemmen over watervallen en steken diepe ravijnen over met behulp van wiebelige touwbruggen.

Zo spannend maken Gerard en ik het niet bij onze Vechtreizen, maar het bruggetje dat we over moeten op weg naar fort Hinderdam is wel erg smal. Zo op het oog niet meer dan een rijtje spoorbielzen, met links en rechts water waarin wilde vogels, in dit geval fuutjes en eenden, zwemmen.

We raken er heelhuids over en kunnen, opgelucht, onze weg vervolgen over een hobbelige onverharde landweg. Langs weilanden, knotwilgen, boerenschuren en een hooiberg. Even later staan we stil bij een hek. Daarachter de oprijlaan naar een boerderij. Geen fort te zien. Dat overkomt echte ontdekkingsreizigers ook wel eens. Doorsta je allerlei gevaren, ontdek je nog niets nieuws.


Het fort bij Hinderdam dateert uit de 17e eeuw, toen een aarden schans werd opgericht, bij de dam met sluizen die hier al sinds 1437 in de Vecht lag. De rivier was toen nog onderhevig aan eb en vloed, de Zuiderzee was immers nog niet afgesloten. Voor de scheepvaart was het vast handig om de waterstand in de Vecht te kunnen regelen en misschien werd er ook wel tol geheven.

Een strategisch punt was het in ieder geval. Tegen het eind van de 17e eeuw werden de sluizen opgeheven, omdat er nieuwe waterwerken bij Muiden aangelegd waren, maar het fort bleef bestaan. Het werd versterkt en opgenomen in de Oude- en later ook in de Nieuwe Hollandse Waterlinie.

Met name in de 19e eeuw is er het nodige aan fort Hinderdam verspijkerd. De vestingwerken worden versterkt en uitgebreid en er wordt een nieuw hoofdgebouw en een remise geplaatst. In 1913 is het opgenomen in de Stelling van Amsterdam, in 1923 toegevoegd aan de Vesting Holland. In 1938 komt er nog een nieuw tankafweerkanon. Pas in 1953 wordt de vesting opgeheven.

Inmiddels is het eigendom van Natuurmonumenten. Mijn Natuurwijzer meldt dat ook dit fort nu bewoond wordt door verschillende vleermuissoorten. De baardvleermuis overwinterd er, evenals de gewone grootoorvleermuis en de watervleermuis. In de rietlanden nabij het fort komt het zeldzame zomerklokje voor.



Gerard en ik rijden weer terug, het smalle bruggetje over, dat precies op de grens van Noord-Holland en Utrecht ligt. Pas als ik weer thuis ben ontdek ik, met behulp van GoogleMaps, dat het fort op een apart eilandje ligt, achter de boerderij die wij hebben gezien.

Het is jammer, maar het leven van ontdekkingsreizigers zit vol teleurstellingen. Niet dat we ons daardoor laten ontmoedigen. Even later steken we, via de N236, de Gooilandseweg, de Vecht over en rijden we aan de andere kant een stukje terug. Richting Nederhorst den Berg, waar ons een mooie kerk wacht, een kasteel en een heerlijke kop koffie met een appelpunt. Kijk, dat hadden echte ontdekkingsreizigers nu weer niet.




Dit verhaal verscheen in 2008 in de Artishockberichten, verenigingsblad van culturele vereniging Artishock in Soest. Omstandigheden kunnen inmiddels veranderd zijn.
 



Tekening: Gerard Kuit

Bronnen: Jac. P. Thijsse - de Vecht 1915; Monumenten in Nederland 1996; Natuurwijzer van Natuurmonumenten 2001


Fort bij Hinderdam op Wikipedia 


7 opmerkingen:

Unknown zei

Hinderdam nee nooit van gehoord wel ben ik bekend met Uitdam ,maar dat is geen fort

Jan de Stripman zei

@cor - Het fort bij Uitdam, dat zou toch ook best kunnen...;o)

Annet zei

:))haha...en nog een echte hooiberg....

Jan de Stripman zei

@annet - Ja, wij maken wat mee, hoor...;o)

martin zei

Voorberedingen daar draait het blijkbaar om. Zo dacht ik vrijdagavond bij knooppunt 60 mijn reis te beëindigen. Niks daarvan het was er een verder en inmiddels was ik hals overkop omgedraaid omdat ik het niet meer wist. In het donker kwam ik aan. Ga nu ook nog eens op routeplanner en google maps kijken hoe het precies zat.

Jan de Stripman zei

#martin - Ja, dat soort dingen kunnen gebeuren. Maar helemaal zonder voorbereiding had ik niet geweten dat daar een fort was. Met wat meer voorbereiding waren we er waarschijnlijk helemaal niet naartoe gereden en had ik dit hoofdstuk niet kunnen schrijven...;o)

martin zei

Precies zo gaat dat. Eigenlijk vond ik het wel leuk mijn tentje in het donker op te moeten zetten. Als je alles plant (is dit goed?) dan wordt je een planner en gebeurd er weinig.