Jac P. Thijsse schreef het al, zo'n 100
jaar geleden, over 'het beroemde Kampen': 'Er zijn weinig steden in
ons land, die zo mooi zijn gebleven (…) de Singels zijn beplant en
vormen zoo een mooi park, dat rechtstreeks in verband staat met de
vrije buitenwereld. De stad is een van de oudste van ons land en
heeft veel oude gebouwen in goeden staat weten te bewaren.'
 |
| De Broederpoort |
 |
| De Cellebroederspoort |
De stad is rond 1100 ontstaan en
verwierf in de 13e eeuw stedelijke onafhankelijkheid. Het oude
centrum heeft geen planmatige aanleg, maar strekt zich langs de
rivier uit, met de Oudestraat als centrale as. De eerste stadsmuren
zijn waarschijnlijk tegen het eind van de 13 eeuw gebouwd, maar daar
is nu niet veel meer van terug te zien.
Rond 1500 kwam er een nieuwe ommuring,
langs de huidige Singels. Nog een eeuw later werden er wallen, forten
en bolwerken aangelegd. In later jaren zijn grote delen van die
verdedigingswerken weer gesloopt. Toch blijft er nog heel wat moois
over.
 |
| Koornmarktspoort stadszijde |
Kampen heeft bijvoorbeeld nog drie van
zijn stadspoorten behouden. Wij parkeren de auto vlak bij de
Broederpoort, die genoemd is naar het Broederklooster, waar je langs
komt als je, onder de poort door, over de Broederweg, de stad
inloopt. De poort dateert uit het tweede deel van de 15e eeuw, maar
is in later tijd meermaals verbouwd, verfraaid en gerestaureerd. Met
zijn vier hoektorens ziet hij er nu uit als een klein kasteeltje.
De Broederpoort staat aan de landzijde
van de stad, net als de Cellebroederspoort. Die is ook genoemd naar
een klooster, waarvan nog delen te zien zijn, niet ver van de poort.
Het kloostercomplex werd vanaf de 16e eeuw gebruikt als weeshuis en
is later flink verbouwd en uitgebreid.
De Cellebroederspoort is in dezelfde
periode gebouwd als de Broederpoort, maar heeft twee, in plaats van
vier torens. Zware jongens zijn het, met speklagen, dat zijn lichtere
banden, in het metselwerk en hoge torenspitsen.
 |
| Koornmarktspoort rivierzijde |
Maar de mooiste poort van Kampen staat
aan de rivier en heet de Koornmarktspoort. Thijsse schrijft dat hier
vroeger de brug over de IJssel was en dat dit de hoofdtoegang tot de
stad was. Deze poort heeft zijn sobere middeleeuwse uiterlijk
behouden. Hij is dan ook bijna een eeuw ouder dan de andere twee
poorten.
De Koornmarktspoort bestaat uit een
vierkant gebouw met aan de rivierkant twee zware ronde torens. Boven
de doorgang zijn aan weerskanten twee stenen leeuwen aangebracht, die
een wapenschild vasthouden. Mijn monumentenboek schrijft dat die van
andere, gesloopte poorten afkomstig zijn.
Ik kan me van lang geleden herinneren,
toen ik eens op een fietstocht Kampen aandeed, dat de poort
witgekalkt was. Tegenwoordig houden we van schoon metselwerk, dus die
verflaag is inmiddels verwijderd.
NB: Dit verhaal is geschreven in 2016, voor het verenigingsblad van Artishock in Soest. De situatie ter plaatse kan inmiddels veranderd zijn.
Bronnen: Jac.P.Thijsse – Langs de Zuiderzee 1915; Monumenten
in Nederland - Gelderland 2000; Google maps, Wikipedia en andere websites.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten