De provinciale weg van Putten naar
Harderwijk loopt dwars door Ermelo. Een oud dorp is het, voor de
landbouw aantrekkelijk gelegen, op de rand van de hoge zandgronden
van de Veluwe en de lagere kleigronden van de Zuiderzeekust. Er zijn
prehistorische grafheuvels gevonden op de Ermelosche hei en
overblijfselen van het Klokbekervolk.
 |
| Smeepoort Harderwijk |
In de 2e eeuw sloegen de Romeinen er
een kamp op. Vlak na het jaar 1000 stond er in Ermelo al een
Christelijke kerk. Dit was de oudste kerk in de wijde omgeving,
gesticht door monniken uit de st. Paulus Abdij in Leusden. Aan die
oude Romaanse kerk werd in de 12e eeuw een toren toegevoegd.
In de 15e eeuw en later werd het
kerkgebouw verhoogd en verbouwd. Een paar aanbouwsels zijn bij een
restauratie in de jaren '70 weer verwijderd, waardoor de kerk weer
een authentiek middeleeuws aanzien kreeg. Van de oudste, tufstenen
muren zijn aan de buitenkant nog grote delen zichtbaar.
Onze weg komt vlak langs de kerk, dus
we stoppen er even om wat foto's te maken. Bij een kruispunt, wat
verderop, staat een muziektent op een grasveldje, wat verder
daarachter een korenmolen, 'De Koe' genaamd. Deze dateert uit 1863 en
is, na een verwoestende brand in 1990, weer opnieuw opgebouwd.
Verder is Ermelo vooral bekend door de
aanwezigheid van een aantal verpleeg- en verzorgingstehuizen. Het
oudste is Veldwijk, dat al tegen het eind van de 19e eeuw opvang bood
voor psychiatrische patiënten. Niet lang daarna opende de
'Vereeniging tot opvoeding en verpleging van idioten en
achterlijke kinderen' , op het landgoed 's Heeren loo de poorten.
Deze instellingen, later gevolgd door nog anderen, zorgden voor
werkgelegenheid en groei van het dorp.
Ondertussen is Ermelo zowat aan
Harderwijk vastgegroeid. De Harderwijkerweg lijkt wel door het bos te
lopen, maar achter de bomen zijn villawijken, een camping en
bedrijven. Al snel rijden we door de buitenwijken van Harderwijk,
langs het moderne station en zoeken we een parkeerplaats aan de rand
van de oude binnenstad.
Zoals meestal op zondagochtend, is het
bijzonder rustig. We vinden dan ook, zonder moeite een plek om de
auto neer te zetten, vlakbij de Smeepoort. Oorspronkelijk stond hier
een grote middeleeuwse stadspoort. Nu rest daar nog maar een klein
stukje van, dat ook nog eens in 1970 grotendeels gereconstrueerd is.
Aan de binnenkant is wel een sfeervol
terrasje. Maar dat is nog gesloten als wij er langs wandelen...
NB: Dit verhaal is geschreven in 2014, voor het verenigingsblad van Artishock in Soest. De situatie ter plaatse kan inmiddels veranderd zijn.
Tekeningen: Gerard Kuit , foto's Jan de Stripman
Bronnen: Jac.P.Thijsse – Langs de Zuiderzee 1915; Monumenten
in Nederland - Gelderland 2000; Google maps en
Wikipedia.
2 opmerkingen:
Ik rijd er wel eens langs, met nadruk op langs. Dat is jammer, dus.
Het is best een mooi stadje...
Een reactie posten