De Vecht 22 – De Nes

Het is nog donker als ik wakker word en het regent pijpenstelen. Gelukkig duurt het nog een paar uur voordat Gerard de auto voor zal rijden, dus misschien wordt het nog beter. Vandaag, alweer een zondagochtend, maar nu een herfstige, gure zondag in november, reizen we van Vreeland naar Nederhorst den Berg. Het is al dagen slecht weer, maar je weet maar nooit.

Rond half tien rijden we langs het Hilversums kanaal en klaart de hemel helemaal op. Roeiers doen hun best op het water en wij houden de moed erin. Gerard heeft op tv gezien dat we vaak veel te somber doen en ik vind ook dat je optimistisch moet zijn, dan wordt het vast een prachtige dag.

---

In Vreeland wurmen we ons over het smalle bruggetje bij Hotel de Nederlanden en slaan rechtsaf. Het plan is om langs de Vecht naar Nigtevecht te rijden. Er staan grote gele borden met waarschuwingen voor wegwerkzaamheden, maar we wagen het er op. Optimisme, weet je wel.

Aanvankelijk staan er nog aardige vrijstaande huisjes langs de rivier en kleine villaatjes, maar al spoedig wordt de weg smaller en rijden we langs rietkragen en boomgaarden. We passeren weilanden met schaapjes, terwijl de lucht weer betrekt. De zon zet een rij bomen aan de horizon in een helder licht.

---

 We stoppen even bij korenmolen ‘de Ruiter’, waarvan de bovenste helft dateert uit 1735. Aanvankelijk stond de molen in de Kaagpolder bij Barsingerhorn. In 1910 is hij naar Vreeland verplaatst, om een afgebrande molen op deze plaats te vervangen. Op zaterdagen is ‘de Ruiter’ open voor publiek.

Even verder maakt de rivier een scherpe bocht naar links. We kunnen het, door de woonboten die hier liggen, niet goed zien, maar we zijn nu ter hoogte van ‘de Nes’, een eilandje dat ontstaan is door het afsnijden van een meander in de rivier. In de 17^e eeuw werd daartoe een kanaal gegraven.

In 1633 werd ‘de Nes’ gekocht door Pieter Reael, een gefortuneerd koopman en reder uit Amsterdam, die het om doopte tot ‘Reaelen eylant’. Later bouwde zijn kleinzoon er een buitenhuis. Dat ‘Huis te Nigtevegt’ werd in de 19^e eeuw gesloopt en op de plaats ervan kwam een papierfabriek te staan.

Maar ook die ging ten gronde en in 1934 werd het eilandje gekocht door de Amsterdamse Ballast Mij die het, voor de zandwinning, grotendeels weg liet baggeren,. Hierdoor is de Nes nu een meertje geworden omringd door lage, met bomen en bosjes begroeide, eilandjes.

Het gebied is eigendom van Natuurmonumenten. Er groeien elzen, wilgen en essen en in de winter vinden watervogels als de kuifeend, de tafeleend en het nonnetje er toevlucht.

---

Jac P. Thijsse brengt het Realeneiland in verband met de 17^e eeuwse dichter Roemer Visscher, maar over die connectie heb ik op het internet niets kunnen vinden. Visscher, die koopman in granen was, hield bijeenkomsten met kunstvrienden, dichters en schrijvers en behoorde tot de Muiderkring rond Pieter Corneliszoon Hooft. Maar Visscher overleed in 1620, toen moest het huis van de familie Reael nog gebouwd worden.

Als Thijsse hier in 1914 langs wandelt is de Nes ‘…heelemaal begroeid met griendhout, alleen zijn er nog een paar rijen vruchtboomen, die nu hun zwarte takken, waaraan de knoppen zich pas beginnen te ontwikkelen, somber afsteken tegen het vroolijk bloeiende wilgenhout.’

We maken een paar foto’s en vervolgen onze weg, richting Nigtevecht.

---

Dit verhaal verscheen in 2008 in de Artishockberichten, verenigingsblad van culturele vereniging Artishock in Soest. Omstandigheden kunnen inmiddels veranderd zijn.

 

---

Tekening: Gerard Kuit

Foto's: Jan de Stripman

Bronnen: J. Craandijk - Wandelingen door Nederland 1890; Jac. P. Thijsse - de Vecht 1915; ENSIE Lexicon 1952; Kransberg en Mils - Kastelengids van Nederland 1979; Atlas van de Nederlandse kastelen 1980; Monumenten in Nederland 1996; Handboek Natuurmonumenten 1996; Cultuurhistorische routes in de provincie Utrecht - De Hollandse waterlinie 1996.

Websites algemeen: www.vecht.nl en www.hollandsewaterlinie.nl  
Over Loenen, Vreeland en Nieuwersluis: www.stichtsevecht.nl en de Historische Kring Gemeente Loenen: www.hkgl.nl 

De Nes op de site van Natuurmonumenten 

Korenmolen de Ruiter heeft een eigen website 

De Nes op GoogleMaps