Uit de hal van het etablissement neem ik een exemplaar mee van de Rheder Spreng, een in fraaie kleurendruk uitgevoerd huis-aan-huisblad, waarin de toeristische attracties van dit deel van de Veluwe vermeld staan.
Het wordt uitgegeven door de onafhankelijke uitgeverij Diap v.o.f. en bevat aankondigingen van het zomerfeest aan de IJssel bijvoorbeeld, met optredens van Lou and the New Stars, Okkie de Clown, The Valentina’s, Lois Lane en Annie de Reuver, beschrijvingen van landgoederen, dorpen en streken, de boekenkeus van lokale schrijvers, dichters en journalisten en advertenties van horeca- en andere bedrijven en instellingen uit de regio.
Veel restaurants zijn gevestigd in oude boerderijen, watermolens en landhuizen, dus al etend en drinkend kunt je ook met de historische bouwwerken van de streek kennismaken. Op stoomkracht kan het ook: Er staat een annonce in van de Veluwsche Stoomtrein Maatschappij B.V. waarin een arrangement wordt aangeprezen dat bestaat uit een tochtje per salonboot over de IJssel van Dieren naar Zutphen, een treinreisje met een dieseltrein van Zutphen naar Apeldoorn en een rit met de Stoomtrein van Apeldoorn weer terug naar Dieren. Het treintje rijdt in de zomermaanden twee keer per dag. Raadpleeg voor de dienstregeling de plaatselijke V.V.V.
Het volgende dorpje heet Laag-Soeren en het was in Craandijks jaren een kuuroord van enige faam. Laag Soeren moet men overigens niet in verband brengen met Hoog Soeren, een dorp ten westen van Apeldoorn. In tegenstelling tot bijvoorbeeld Hoge- en Lage Vuursche, zijn deze twee dorpen geen buren. De beide Soerens liggen zo’n 30 km van elkaar.
Het dorp is zo klein dat je er in en weer uit bent, voor je het goed en wel in de gaten hebt. We rijden dus eerst te ver, keren dan terug om de badhuislaan in te slaan, raken weer in verwarring omdat een aantal weggetjes doodloopt, nemen een verkeerde afslag en keren met een omweg weer terug bij de hoofdweg, midden in het dorp.
In de voortuintjes van verschillende eengezinswoningen staan houten ooievaars die op modieuze wijze gezinsuitbreiding bekend maken. In het voorbijgaan zien we ook allerlei andere borden: ‘Wasserij en textielverzorging’, ‘VVV-servicepost’, ‘IJsvereniging Laag-Soeren’, een wegwijzer naar de waterval en gelukkig ook een landkaart.
Vlak daarbij, achter de VVV-servicepost is een restaurant, waar we even stoppen voor een bezoek aan de toiletten en nog maar een verfrissing. De koffie van ‘het Heideroosje’ heeft Elly buikkrampen bezorgd. Na een korte stop op het door hoge Amerikaanse eiken overschaduwde terras en een verhelderende blik op de plattegrond vinden we het voormalige kuuroord, aan het eind van de badhuislaan linksaf.
Soeren wordt al in de vroege middeleeuwen genoemd, volgens Craandijk schonk ‘een zekere geestelijke Gerwardus’ omstreeks 815 een aandeel in ‘het bosch Suornum aan het klooster Lauresham.’
En in 1025 gaf koning Koenraad II ‘aan zijn getrouwen Werner, een man kloek in den raad, wakker in den krijg, goederen van wijlen graaf Balderik ten geschenke en daaronder behoorde ook een hoeve in Sorna, waarin men Laag Soeren meent te moeten herkennen.’
Daarna is er tot aan het eind van de vorige eeuw niet veel gebeurd. ‘...’t was een eenzaam plekje gronds, in bosch en heide als verlaten (…) In de vorige eeuw (de 18e dus!) lag er, niet ver van de Soerensche beek, die een watermolen in beweging bracht, het heerenhuis Koldenhove (...)
In het bos achter de papierfabriek bij Eerbeek ligt nu een camping die Coldenhove heet. (...) en later vond men hier een niet onaanzienklijk landgoed, dat omstreeks het jaar 1860 door den heer Jut van Breukelenweerd werd aangekocht. Van dien tijd af dagteekent de bekendheid van Laag Soeren in den lande.’
Of huis-aan-huisblad De Rheder Spreng nog bestaat is me niet helemaal duidelijk geworden. Uitgeverij DIAP verzorgt wel een website met regionaal nieuws die gekoppeld blijkt aan een nieuwssite met de merkwaardige naam 'Op de As van de Hel' . Het satirische weblog met die naam blijkt na veel tumult opgeheven te zijn. Drijvende kracht Arno van Dijk is nog wel actief op Hyves...
De Veluwse Stoomtrein Maatschappij heeft inmiddels een keurige website: www.stoomtrein.org
In en om de gebouwen van het voormalige kuuroord Laag Soeren worden appartementen gebouwd en aangeboden. De bijbehorende website lijkt me nog onder constructie. Meer informatie op qasa.nl
Deze verhalenreeks is, in 1998, geschreven voor de Artishockberichten, het maandblad van culturele vereniging Artishock in Soest. Omstandigheden ter plaatse kunnen inmiddels veranderd zijn.
Met dank aan: Juul van de Poll, bibliotheek Soest.
Tekening: Gerard Kuit
Bronnen: Grote historische atlas van Nederland - Wolters-Noordhof 1990; Grote topografische atlas van Nederland - Wolters-Noordhof 1987; Ontdek de Veluwe - IVN in samenwerking met de VARA 1981; Handboek Natuurmonumenten 1996; Wandelingen door Nederland, Gelderland I, door J. Craandijk - Tjeenk Willink 1894; Lexicon dorpen en steden benelux - Prisma 1984; Atlas van de Nederlandse kastelen – Sijthof 1980.
Bronnen: Grote historische atlas van Nederland - Wolters-Noordhof 1990; Grote topografische atlas van Nederland - Wolters-Noordhof 1987; Ontdek de Veluwe - IVN in samenwerking met de VARA 1981; Handboek Natuurmonumenten 1996; Wandelingen door Nederland, Gelderland I, door J. Craandijk - Tjeenk Willink 1894; Lexicon dorpen en steden benelux - Prisma 1984; Atlas van de Nederlandse kastelen – Sijthof 1980.
3 opmerkingen:
Maar waar komt Soeren nu vandaan? Suornum of Sorna en hoe zit dat met Hoog Soeren komt dat van hetzelfde woord? Weet je dat?
ja die stoomtrein had ws geen last van blad op de rails
@behoudbieb - Ik heb vaak het idee dat er nogal wat fantasie aan de verklaring van plaatsnamen te pas komt. Ik heb net nog even gezocht maar kan zo snel geen eenduidige verklaring van de naam vinden...
@cor - En hij reed sneller naar parijs...;o)
Een reactie posten