woensdag 7 februari 2018

De Zuiderzee – 26 – Via Ermelo naar Harderwijk

De provinciale weg van Putten naar Harderwijk loopt dwars door Ermelo. Een oud dorp is het, voor de landbouw aantrekkelijk gelegen, op de rand van de hoge zandgronden van de Veluwe en de lagere kleigronden van de Zuiderzeekust. Er zijn prehistorische grafheuvels gevonden op de Ermelosche hei en overblijfselen van het Klokbekervolk.

Smeepoort Harderwijk

In de 2e eeuw sloegen de Romeinen er een kamp op. Vlak na het jaar 1000 stond er in Ermelo al een Christelijke kerk. Dit was de oudste kerk in de wijde omgeving, gesticht door monniken uit de st. Paulus Abdij in Leusden. Aan die oude Romaanse kerk werd in de 12e eeuw een toren toegevoegd.

In de 15e eeuw en later werd het kerkgebouw verhoogd en verbouwd. Een paar aanbouwsels zijn bij een restauratie in de jaren '70 weer verwijderd, waardoor de kerk weer een authentiek middeleeuws aanzien kreeg. Van de oudste, tufstenen muren zijn aan de buitenkant nog grote delen zichtbaar.

Onze weg komt vlak langs de kerk, dus we stoppen er even om wat foto's te maken. Bij een kruispunt, wat verderop, staat een muziektent op een grasveldje, wat verder daarachter een korenmolen, 'De Koe' genaamd. Deze dateert uit 1863 en is, na een verwoestende brand in 1990, weer opnieuw opgebouwd.

Verder is Ermelo vooral bekend door de aanwezigheid van een aantal verpleeg- en verzorgingstehuizen. Het oudste is Veldwijk, dat al tegen het eind van de 19e eeuw opvang bood voor psychiatrische patiënten. Niet lang daarna opende de 'Vereeniging tot opvoeding en verpleging van idioten en achterlijke kinderen' , op het landgoed 's Heeren loo de poorten. Deze instellingen, later gevolgd door nog anderen, zorgden voor werkgelegenheid en groei van het dorp.

Ondertussen is Ermelo zowat aan Harderwijk vastgegroeid. De Harderwijkerweg lijkt wel door het bos te lopen, maar achter de bomen zijn villawijken, een camping en bedrijven. Al snel rijden we door de buitenwijken van Harderwijk, langs het moderne station en zoeken we een parkeerplaats aan de rand van de oude binnenstad.

Zoals meestal op zondagochtend, is het bijzonder rustig. We vinden dan ook, zonder moeite een plek om de auto neer te zetten, vlakbij de Smeepoort. Oorspronkelijk stond hier een grote middeleeuwse stadspoort. Nu rest daar nog maar een klein stukje van, dat ook nog eens in 1970 grotendeels gereconstrueerd is.

Aan de binnenkant is wel een sfeervol terrasje. Maar dat is nog gesloten als wij er langs wandelen... 


NB: Dit verhaal is geschreven in 2014, voor het verenigingsblad van Artishock in Soest. De situatie ter plaatse kan inmiddels veranderd zijn.



Tekeningen: Gerard Kuit , foto's Jan de Stripman

Bronnen: Jac.P.Thijsse – Langs de Zuiderzee 1915; Monumenten in Nederland - Gelderland 2000; Google maps en Wikipedia.


2 opmerkingen:

martin zei

Ik rijd er wel eens langs, met nadruk op langs. Dat is jammer, dus.

Jan de Stripman zei

Het is best een mooi stadje...