De Vecht heeft tussen Nigtevecht en Weesp een landelijk karakter. Bouwland en boomgaarden worden afgewisseld door flinke boerderijen. Ineens doemt er links van het smalle weggetje een kast van een landhuis op: Zwaanwijck. Twee hoge verdiepingen onder een dak dat wemelt van de dakkapellen, versierde schoorstenen en torenspitsjes. Als je het zo temidden van het boerenland ziet staan, vraag je je af hoe een mens er toe komt, om juist hier zo’n weelderig buitenhuis te bouwen.
Later vind ik op internet, op de site van een makelaar, het antwoord: ‘De ligging van landgoed Zwaanwijck is zeer centraal, tussen Amsterdam (20 minuten) en Loenen aan de Vecht, in een rustige, beschermde en landelijke omgeving die per auto en trein (Weesp) optimaal bereikbaar is. Uitstekende verbinding met Schiphol.’
Schiphol bestond natuurlijk nog niet, toen het huidige gebouw neergezet werd, maar verder waren de nabijheid van Amsterdam en Weesp net zo voordelig voor een 19e eeuwse zakenman, als voor de moderne yup.
Er stond op deze plaats al eerder een landhuis, dat rond 1890 betrokken werd door Marinus Nicolaas de Pré en zijn vrouw Johanna Theunissen. Marinus overleed in 1893 onverwacht na het drinken van bedorven Vechtwater. Om hem te herdenken en het dorp van veilig drinkwater te verzekeren, liet Johanna de fraaie dorpspomp aanleggen die we al eerder in Nigtevecht zagen.
Twee jaar later besloot de weduwe de Pré het oude huis te laten slopen en een nieuw te laten bouwen, voorzien van alle moderne gemakken en vormgegeven naar de smaak van die tijd. Het huidige Zwaanwijck werd ontworpen door H.H. Hagedorn jr. in neo-renaissance-stijl en kwam in 1897 gereed.
Het, toch wel tragische, 19e eeuwse verhaal is hiermee nog niet ten einde. Weer twee jaar later, op 28 december 1899, overleed Johanna de Pré – Theunissen, nog maar 49 jaar oud. Ze liet geen kinderen na, maar had in haar testament bepaald dat er een stichting moest worden opgericht, waarin het huis Zwaanwijck werd ondergebracht, alsmede een bedrag van 1,4 miljoen gulden. In het huis moesten tenminste 15 ongehuwde dames of weduwen worden gehuisvest.
Rond 1970 woonden er nog maar 5 dames in het huis en werkten er 12 personeelsleden. De behoefte aan onderdak voor alleenstaande dames was blijkbaar niet meer zo groot en besloten werd om het huis te verkopen. Nu is het opgedeeld in zes appartementen. Eén hiervan stond onlangs te koop voor 1,4 miljoen euro. De nieuwe eigenaar moet, daarnaast, een maandelijkse bijdrage in het onderhoud betalen van bijna 800 euro.
Maar dan heeft hij of zij wel de beschikking over een hoekappartement van twee verdiepingen, met toren, hal, garderobe, woonkamer en suite, balkon met vechtzicht, open keuken, drie slaapkamers, uitzicht vanaf de torenspits en badkamer met ligbad. Op het terrein is uiteraard een ruime tuin aangelegd, maar ook een zwembad en tennisbaan en er is een eigen steiger aan de rivier.
Dit verhaal verscheen in 2008 in de Artishockberichten, verenigingsblad van culturele vereniging Artishock in Soest. Omstandigheden kunnen inmiddels veranderd zijn.
Tekening: Gerard Kuit
Foto's: Jan de Stripman
Websites algemeen: www.vecht.nl en www.hollandsewaterlinie.nl
Over Nigtevecht: www.stichtsevecht.nl en Wikipedia
